بشر بن موسی اسدی بغدادیبِشْر بن موسی، ابوعلی بن صالح بن شیخ بن عَمِیره اسدی بغدادی، از محدثان اهل سنت (۱۹۰ـ ۲۸۸)بود. ۱ - شناخت اجمالیاز جزئیات زندگی او اطلاعی در دست نیست، لاکن به نوشته خطیب بغدادی [۱]
احمد بن علی خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۷، ص۸۶، مدینه (بی تا).
[۲]
خلیل بن ایبک صفدی، کتاب الوافی بالوفیات، ج ۱۰، ص ۱۵۶چاپ جاکلین سوبله و علی عمارة، ویسبادن ۱۴۰۰/۱۹۸۰
[۳]
ابن جوزی، المنتظم فی تاریخ الملوک والامم، ج۱۲، ص۴۱۸، چاپ محمد عبدالقادر عطا و مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت ۱۴۱۲/۱۹۹۲.
پدران او دارای عظمت و ریاست بوده‌اند و خودش محدثی واثق و امین بوده است. همو [۴]
احمد بن علی خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۷، ص۸۷، مدینه (بی تا).
[۵]
ابن کثیر، البدایة والنّهایة فی التاریخ، ج۱۱، ص۸۵، بیروت (بی تا).
از ابوبکر خلال (متوفی ۳۱۱) فقیه بزرگ حنبلی ، نقل می‌کند که بشر بن موسی مورد احترام و تکریم احمد حنبل بوده و او سفارش بشر را به عبدالله بن زبیر حَمیدی کرده است. حُمَیدی، مفتی مکه و شاگرد بزرگ شافعی، صاحب مُسنَدِ حمیدی و بشر راوی آن بوده است. [۶]
محمد بن احمد ذهبی، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر والاعلام، ج۱۰، ص۶۱۶ـ۶۱۷، چاپ عمر عبدالسلام تدمری، ج ۲۰: حوادث و وفیات ۲۸۱ـ۲۹۰ ه، بیروت ۱۴۱۱/۱۹۹۱، ص ۱۳۳ـ۱۳۴.
۲ - سماع حدیثبشر بن موسی از محدثان بزرگی چون هَوذَة بن خلیفه ، اَصمعی ، حسن بن موسی اشیب ، ابو نُعَیم فضل بن دکین ، سعید بن منصور خراسانی ، روح بن عباده حدیث شنیده است. [۷]
ابن کثیر، البدایة والنّهایة فی التاریخ، ج۱۱، ص۸۵، بیروت (بی تا).
[۸]
ابن جوزی، المنتظم فی تاریخ الملوک والامم، ج۱۲، ص۴۱۸، چاپ محمد عبدالقادر عطا و مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت ۱۴۱۲/۱۹۹۲.
محدثانی نیز از وی حدیث شنیده اند، از جمله: ابوعلی بن صَواف ، ابوبکر شافعی ، ابوبکر قَطیعی ، ابو القاسم طبرانی ، احمد بن کامل . به نوشته ذهبی [۹]
ابن جوزی، المنتظم فی تاریخ الملوک والامم، ج۱۳، ص۳۵۴، چاپ محمد عبدالقادر عطا و مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت ۱۴۱۲/۱۹۹۲.
برخی از احادیث عالی السّند بشر بن موسی در الغیلانیّات ابوبکر شافعی و القطیعیات ابوبکر قطیعی ذکر شده است.۳ - فهرست منابع(۱) ابن ابی حاتم، کتاب الجرح والتعدیل، حیدرآباد دکن ۱۳۷۱ـ۱۳۷۳/ ۱۹۵۲ـ۱۹۵۳، چاپ افست بیروت (بی تا)، ج ۲، ص ۳۶۷. (۲) ابن جوزی، المنتظم فی تاریخ الملوک والامم، چاپ محمد عبدالقادر عطا و مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت ۱۴۱۲/۱۹۹۲. (۳) ابن عماد، شذرات الذّهب فی اخبار من ذهب، بیروت (بی تا)، ج ۲، ص ۱۹۶. (۴) ابن کثیر، البدایة والنّهایة فی التاریخ، بیروت (بی تا). (۵) احمد بن علی خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، مدینه (بی تا). (۶) محمد بن احمد ذهبی، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر والاعلام، چاپ عمر عبدالسلام تدمری، ج ۲۰: حوادث و وفیات ۲۸۱ـ۲۹۰ ه، بیروت ۱۴۱۱/۱۹۹۱، ص ۱۳۳ـ۱۳۴. (۷) محمد بن احمد ذهبی، سیراعلام النّبلاء، ج ۱۰، چاپ شعیب ارنؤوط و محمد نعیم عرقسوسی، بیروت ۱۴۰۲/۱۹۸۲. (۸) محمد بن احمد ذهبی، ج ۱۳، چاپ شعیب ارنؤوط و علی ابوزید، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳. (۹) محمد بن احمد ذهبی، کتاب تذکرة الحفاظ، ج ۲، حیدرآباد دکن ۱۳۸۸/۱۹۶۸، ص ۶۱۱ـ۶۱۲. (۱۰) خلیل بن ایبک صفدی، کتاب الوافی بالوفیات، ج ۱۰، چاپ جاکلین سوبله و علی عمارة، ویسبادن ۱۴۰۰/۱۹۸۰. ۴ - پانویس
۵ - منبعدانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «بشر بن موسی اسدی‌بغدادی»، شماره۱۳۸۸. |